4 onmisbare tips om decubitus te voorkomen
De vier tips zijn maar een greep uit een schat van kennis die onze klinisch specialisten gedurende vele jaren op de werkvloer hebben verzameld. Zij hebben zich gespecialiseerd in decubituspreventie en staan dagelijks in voor de ondersteuning van onze klanten.
Tip 1: screen uw bewoners bij elke ochtendzorg én bij de wissel van incontinentiemateriaal
Decubituswonden kunnen in zeer korte tijd ontstaan als gevolg van aanhoudende druk op lichaamsdelen waar het bot vlak onder het huidoppervlak ligt. Het risico wordt nog groter als de druk gecombineerd wordt met schuifkrachten.
Onze aanbeveling:
Zorg ervoor dat een visuele controle op decubituswonden een vast onderdeel is van de dagelijkse ochtendzorg én bij de wissel van incontinentiemateriaal. Niet alleen bij immobiele bewoners, maar ook bij bewoners met incontinentieproblemen kunnen er doorligwonden ontstaan in een paar uur tijd.
Roodheid op drukpunten zoals stuit, schouderbladen, hielen en ellebogen wijzen vaak in de richting van decubitus. Ook lichaamsdelen die met medisch materiaal in contact komen, vormen een risico. Denk maar aan voetspalken, connecties van urinezakjes of zuurstofleidingen. Observeer ook daar de huid.
Merk je roodheid op de huid, druk dan op deze plek en kijk of de roodheid verdwijnt.
Verdwijnt de roodheid NIET, dan hebt u te maken met een decubituswonde, categorie 1, en dient u meteen preventieve maatregelen te nemen.
Verdwijnt de roodheid WEL, dan is er voorlopig geen sprake van decubitus, maar dan raden we aan de druk op dit lichaamsdeel zoveel mogelijk weg te nemen tot de roodheid verdwijnt.
Tip 2: maak een bed met alternerende matras correct op
Maakt u gebruik van een hoeslaken, zorg er dan voor dat dit groot genoeg en voldoende rekbaar is. De hoeken van de alternerende matras mogen nooit naar boven getrokken worden doordat het hoeslaken te veel gespannen is. Let er ook op dat de connectie (van de matras naar de pomp) niet geknikt raakt.
Als u gewone lakens of steeklakens gebruikt, stop deze dan losjes in om te voorkomen dat er een 'hangmat-effect' ontstaat. Er is sprake van een 'hangmat-effect' wanneer de lakens te strak worden aangespannen rond de matras en ze de bewegingen van de luchtcellen niet voldoende volgen. Hierdoor functioneert het systeem niet effectief en is er onvoldoende drukverdeling of -opheffing.
Het is de bedoeling dat u de beweging van de cellen kunt zien en dat het laken de beweging van de luchtcellen volgt.
Tip 3: pas de tweevingertest toe bij een vermoeden van 'bottoming out'
Bottoming out is een term die aangeeft dat het lichaamsgewicht volledig op één plek van de bedbodem rust en er dus onvoldoende ondersteuning is door de alternerende cellen (meestal ter hoogte van de stuit). Dit kan zich voordoen bij een te lagedruk van de matras.
Geeft het alternerend systeem een lage-drukalarm, twijfelt u over de juiste gewichtsinstelling of heeft u een vermoeden van bottoming out, doe dan zeker de tweevingertest:
Plaats twee vingers boven elkaar onder de stuit van de bewoner. Als er voldoende ondersteuning is door de alternerende cellen, dan passen de twee vingers gemakkelijk onder de stuit. Is dat niet het geval en voelt u weerstand, dan is er waarschijnlijk onvoldoende ondersteuning.
In het geval van bottoming out is het belangrijk om meteen de gewichtsinstelling te controleren en verdere actie te ondernemen.
Tip 4: pas zitpreventie toe
Laat immobiele bewoners nooit langer dan 2 uur in dezelfde houding zitten. Pas de stand van de rolstoel aan om drukpuntverandering te stimuleren.
Zorg indien nodig ook bij de mobielere bewoners voor decubituspreventie. Zeker als er sprake is van incontinentie of als de bewoners vaak in dezelfde houding zitten. Laat deze bewoners regelmatig van houding veranderen, zorg voor een goed zitkussen, vermijd knellende kledij en controleer de huid regelmatig op roodheid of verkleuring, zoals vermeld in tip 1.